maandag 11 mei 2009

De 'meesterzet' van Stefaan de Clerck

De minister van Justitie Stefaan de Clerck omschreef het, bescheiden als politici zijn, als een ‘meesterzet tegen de overbevolking in de Belgische gevangenissen’. De Belgische Staat wil cellen gaan huren in Nederland en er zo’n drie- tot vijfhonderd gevangenen dumpen die hier veroordeeld werden. Het zou om een tijdelijke maatregel gaan aangezien de Staat er prat op gaat tegen 2012 meerdere nieuwe gevangenissen te kunnen openen. Eens te meer wordt duidelijk hoe de Staat met haar gevangenen omgaat (net zoals haar andere ‘onderdanen’): als pionnen die naar believen verplaatst kunnen worden.

In de hoofden van de machthebbers is elk individu immers voornamelijk de sociale rol die haar opgelegd wordt. Zo worden we beschouwd als ‘arbeidskrachten’, ‘reproductiemachines’, ‘gevangenen’, ‘illegalen’,... De zogenaamde sociale wetenschappen zoals sociologie en criminologie verschaffen aan de macht de rationele middelen om die categorieën op te stellen en te vatten. De opsluiting van individuen in categorieën geeft hen vat op ons bestaan, laat haar logica binnendringen in onze levens en de weg uitstippelen die we moeten afwandelen. Het mag dan ook niet verbazen dat die categorieën op dezelfde manier behandeld worden als een economische grondstof, als een bouwsteen in hun machtsbolwerk die naargelang hun behoeften kan verschoven worden. Sommige categorieën moeten gedeporteerd worden, anderen moeten ingelijfd worden in de arbeidsregimenten die altijd paraat staan om te bewegen op commando van het kapitaal, nog anderen worden weggecijferd op de lange wachtlijsten voor een beter bestaan dat nooit komt.

Ook gevangenen vormen geen uitzondering op die logica. Alsof ze louter grondstoffen waren, moeten ze gedelokaliseerd worden omdat het vermogen van de opsluitingsmachine hier ontoereikend is. De Nederlandse Staat loopt te pronken met haar geperfectioneerde gevangenissen en heeft er geen probleem mee om België uit de nood te helpen. Uiteraard hangt daar een prijskaartje aan, en niet alleen maar in de zin dat België huur moet betalen voor de cellen. De deportatie-akkoorden (die landen aanvaarden om uitgeprocedeerde asielzoekers terug “op te nemen”) met Marokko gingen hand in hand met bilaterale akkoorden over de export van groenten. Nepal stemde toe in ruil voor de leveringsvergunning van wapens die gefabriceerd worden door FN-Herstal. Ook gevangenen zijn een pasmunt voor zakendoen. Tenslotte lijdt het geen twijfel dat de deportatie naar Nederland gebruikt zal worden als een soort van disciplinaire straf om lastige gevangenen op een nog andere manier dan isolatie of overplaatsing te kunnen afzonderen.

België heeft trouwens reeds akkoorden afgesloten met landen zoals Polen om ‘hun’ gevangenen terug te nemen en de straf waartoe ze door Belgische rechtbanken veroordeeld werden in ‘hun’ land uit te zitten. Er zijn eveneens nog steeds onderhandelingen daarover lopende met andere landen zoals bijvoorbeeld Marokko. Allemaal maatregelen om de druk in de gevangenissen hier van de ketel te halen.

Los van de walgelijke bevolkingspolitiek die individuen reduceert tot categorieën en verplaatsbare pionnen op het schaakspel van de macht, brengt de deportatie van gevangenen naar Nederland een heleboel problemen met zich mee. Gevangenen en bezoekende familie of vrienden zullen er misschien niet kunnen praten met medegedetineerden omdat ze de taal niet machtig zijn, hun toegang tot dokters en assistenten zal ingewikkelder worden omwille van communicatieproblemen, bezoekers zullen heel wat kilometers extra moeten afleggen, de bijstand van advocaten zal verminderen omdat die vaak niet bereid of bevoegd zullen zijn om naar Nederland te reizen (en daarenboven kennen ze de Nederlandse strafwet of het gevangenisregime niet),... Met al deze zaken in het achterhoofd is het duidelijk dat de deportatie van gevangenen naar Nederland één van de zovele pogingen is om te isoleren en af te zonderen.

De ‘meesterzet’ van Stefaan de Clerck is niets anders dan één van de vele maatregelen om de ontevredenheid en de revoltes in de gevangenissen de kop in te drukken. Argumenten als overbevolking of slechte omstandigheden worden gewoon gebruikt als voorwendsels om te verhullen waar het echt om draait: een zo efficiënt mogelijke machine uitbouwen om mensen op te sluiten en hun wil te breken. Moge het de Nederlandse Staat zuur opbreken en wie weet dat het virus van de revolte binnen de muren zich ook over de landsgrenzen heen laat deporteren.

[Gepubliceerd in Uitbraak nummer 15 bis, mei 2009]

Geen opmerkingen:

Een reactie posten